Gebelikte yapılan aşılar, anne ve bebeğin sağlığını korumak ve bebekte olabilecek sorunları önlemek amacı ile uygulanmaktadır. Gebelikte yapılan aşılar yeni doğan bebeklerin morbidite ile mortalite azalmasını sağlayarak olumlu katkıda bulunmakta ve bebek doğduktan sonraki 6 ay enfeksiyonlara karşı korumaktadır. Pasif antikorlar bebeğin sağlığının stabil biçimde tutulmasına yardımcı olmaktadır.
Gebelikte yapılan aşılara bakıldığındaysa bakteri, toksoid yada canlı olmayan virüs içeren aşılamalarda anne adayı ve bebeğe herhangi bir yan etkisi veya zararı olduğu saptanmamıştır. Bununla birlikte doğumdan sonra, emzirme döneminde gerekli aşıların uygulanmasında da bir sakınca bulunmamamıştır.
Gebelikte yapılan aşılar neden yapılır?
Gebelik döneminde uygulanan aşılar sayesinde, büyümeyi olumsuz yönde etkileyebilecek etkenler, ölü doğumlar, nörolojik sorunlar, konjential malformasyon gibi sorunların önüne geçemeye çalışmak için yapılmaktadır.
Erken doğum tehlikesine karşı, gebelik süreci boyunca karşılaşılabilecek bazı hastalıklardan korunmak için ve gebelik döneminde hepatir B, influenza gibi ağır şiddeti olan rahatsızlıklardan korunmak, yeni doğan bebeği enfeksiyonlardan korumak amaçlı gebelikte aşılamalar yapılmaktadır.
Gebelikte hepatit-B aşısı
Eğer anne taşıyıcıysa doğum olduktan sonra ilk 12 saatlik zaman dilimi içerisinde kesinlikle yeni doğana hepatit-B aşısı uygulanmalıdır. Bunun nedeni taşıyıcı olan annenin, doğum sırasında bebeğine bulaştırma riskidir. Fakat anne taşıyıcılık yok ama babada taşıyıcılık varsa kadının gebe kalmadan önce hepatit-B aşısının yaptırması gerekmektedir. Çünkü eşinde hepatit-B olan kadınlara da bulaşma ihtimali vardır. Bu tehlikeye karşı kadınlarda hepatit-B aşısını yaptırmalı gerekmektedir. Gebelik oluşmadan önce anne adayı aşıyı yaptırmamış olabilir, böyle bir durum söz konusuysa gebelikte hepatit-B aşısı kesinlikle yapılmalıdır.
Gebelikte hepatit-A aşısı
Gelişme döneminde olan ülkelere gidilmeden önce, anne adayına hepatit-A aşısı uygulanmamışsa hepatit-A immünglobulin yapılmalıdır. Ancak bu aşı ölü değil, canlı virüs aşısı olduğundan dolayı, gebelikte yapılması önerilmemektedir.
Gebelikte grip aşısı
Grip virüsü sabit virüslerden olmayıp, her yıl kendini değiştirmekte ve yenilemektedir. Bu nedenle her yıl virüse karşı yeni aşılar üretilmektedir. Gebelikte grip aşısının uygulanmasının herhangi bir riski de bulunmamaktadır. Ayrıca doğumdan sonraki emzirme döneminde yine herhangi bir tehlikesi bulunmaz. Ayrıca yapılan grip aşısı grip yapmaz. Bazen aşıdan sonra üst solunum yollarında enfeksiyon geliştiği görülmüştür. Ama bu tamamen bir tesadüf olup grip aşısı ile herhangi bir ilgisi yoktur.
Gebelikte tetanos aşısı
Özellikle hiç tetanos aşısı yaptırmamış anne adayları gebelik döneminde aşılamalarını yaptırmalıdırlar. Gebeliğin ikinci ve üçüncü aylarda tetanos aşısıları uygulanmakta olup, birinci doz ile ikinci doz arasında bir ay ara vardır, ikinci dozdan sonraysa üçüncü doz altı ay sonra uygulanır.
Eğer anne adayı gebe kalmadan önce tetanos aşısı yaptırmışsa ve bu yapıla aşının üzerinden 10 seneden az zaman geçmişse, tekrar aşılama yapılması gerekmez. Ama en son yapıla aşılamanın üzerinden on yıldan fazla zaman geçmişse tekrar tetanos aşısının yapılması gerekir.
Tetanos gerçekten yeni doğan bebekleri ciddi derecede tehdit etmektedir ki, yeni doğanlarda %60’a varan ölüm riski taşımaktadır. Bu sebeple gebelikte tetanos aşısı önemlidir.
Gebelikte meningokok aşısı
Meningokok aşısının günümüze kadar anneye ve bebeğinde oluşturduğu zararlar bulunamamış olup, anne adayında oluşabilecek menenjit için uygulanmaktadır. Hem bebeği hem de anne adayını, gerçekten iyi koruma altına alan aşıdır. Gebeliği takip eden doktor gerekli görürse yapılır, gerekli görmezse yapılmaz.
Gebelikte kuduz aşısı
Gebelikte yapılan aşılar arasında yer alan kuduz aşısı gerekli görüldüğü taktirde yapılır ve bir sakıncası yoktur. Örneğin aşılarından emin olunmayan hayvanlar ile temaslarda yapılması gerekir. Anne adayı şüpheli olan hayvanlar ile temas ederse hemen bir sağlık kuruluşuna giderek durumunu anlatmalıdır. Tekrar hatırlatma fayda var, gebelikte kuduz aşısının anne ve bebeğine herhangi bir zararı bulunmamaktadır.
Gebelikte hangi aşılar yapılmalı, hangileri yapılmamalı?
Hepatit-B: hepatit-B yönünden risk taşıyan kadınların yaptırmaları gerekir.
Hepatit-A: Eğer anne adayında aşırı tehlike görülürse, doktor kararı ile uygulanır.
Grip aşısı: Yaptırılması tavsiye olunur.
HPV: Yapılması tavsiye edilmez.
Kızamıkçık, kızamık ve kabakulak: Yapılmamalıdır.
Menenjit: Doktor gerekli görürse uygulanır.
Tetonos aşısı: Kesinlikle yapılması gerekir.
Polio: Doktor tarafında gere görülmediği zaman yapılmamalı. Yüksek derecede enfeksiyon tehlikesi olduğu zamanlarda yapılabilir.
Verem aşısı: Yapılmamalı.
Sarı humma: Eğer bulaşma tehlikesi yüksekse yapılabilir.
Verem: Yapılmamalı.
Gebelikte kesinlikle yapılmaması gereken canlı hücre aşıları nelerdir?
Suçiçeği
Kızamık
Kızamıkçık
BCG
Kabakulak
Doktor gerekli görürse gebelikte hangi aşılar yapılabilir?
Hepatit-A
Kolera
Pnömokok
Boğmaca
Sarı humma
polio
