İÇİNDEKİLER
Sağlıklı bir uyku kendi içinde REM uykusu ve REM dışı uyku olarak ikiye ayrılır. REM, Rapid Eye Movement yani hızlı göz hareketleri anlamındadır. REM uykusunda kişi oldukça hareketsizdir, göz bebekleri çok hızlı hareket eder ve solunumuyla kalp atışı çok hızlıdır. REM dışı uykuysa, derin REM dışı uyku ve yüzeysel REM dışı uyku olmak üzere ikiye ayrılır. Derin REM dışı uyku, uykunun derin evresidir ve solunum ve kalp atışları düzenlidir ve gözler neredeyse hareket etmez. Gece terörü derin REM dışı uykuda ortaya çıkar. Gece terörü bir dönemden diğerine geçerken ani korku ve uykudan uyanmayla ortaya çıkar. Peki, gece terörü nedir?
Gece Terörü Hastalığı Nedir?
Gece terörü, uyku bozukluklarından biridir. Kişinin uyku düzenini bozan ve parasomnia olarak da bilinen gece terörü, uyanma esnasında, uykunun aşamalarında, uyku esnasında ve uykuya dalarken ortaya çıkabilir. Hayalleri, duyguları, algıları, davranışları ve anormal hareketler içerir. Beş aylık ve altı yaş arasında olan çocukların %88’lik kısmı en az bir kere gece terörü hastalığına yakalanmıştır. Gece terörü ergenlik çağından sonra azalır. Gece terörü farklı biçimlerde gözlemlenebilir. REM uykusu dışında gözlemlenen gece terörü, uyurgezerlikle ortaya çıkarken, REM uykusundaysa kabuslar ve uyku felci olarak ortaya çıkar.
Gece Terörünün Nedenleri Nelerdir?
Gece terörünün altında yatan en önemli etken psikolojik sorunlardır. Hatta psikolojik sorunların dışında çok az neden gece terörü hastalığına neden olur. Gece terörünün tam olarak nedeni bilinmese de aşağıdaki durumların neden olduğu düşünülür.
- Psikolojik sorunlar
- Solunum sorunları
- Huzursuz bacak sendromu
- Madde ve alkol kullanımı
- Uyarıcılar
- Antidepresanlar
- Tramvaya bağlı ya da uzun süreli stres bozuklukları
- Uyku apnesi
- Ameliyat sırasında alınan anestezi
- Ateşli hastalıklar
- Yorgunluk
Gece Terörü Belirtileri
- Uykudan uyanamama durumu
- Terleme
- Etrafını tekmeleme
- Hızlı soluk alma ve verme
- Göz bebeklerinin genişlemesi
- Sabah olanları hatırlayamama
- Korkutucu bir çığlıkla uyma
- Yatakta otururken kendini bulma
Gece Terörü Tedavisi
Gece terörü genellikle ergenlikten sonra kendiliğinden geçer. Hastalık döneminde ataklar nadir gerçekleşir. Eğer ataklar her gün ya da birkaç gün aralıkla tekrarlıyorsa nöroloji uzmanına ya da psikiyatr uzmanına başvurmanız gerekiyor. Büyük yaştaki hastalara, gece uykularının daha verimli olması adına gündüz uykuları önerilmiyor ama küçük yaştaki hastalara gündüz uykuları önerilebilir.
Hastanın uyuyacağı ortamın havasının temiz olması ve yatağının hijyenik olması gerekiyor. Gece terörü yaşayan kişide, nöbetler her gün aynı saatler arasında tekrarlanıyor ise nöbetten önce hastanın uyandırılması faydalı olacaktır. Fakat atak geçiren kişiyi, atak anında uyandırmamalısınız. Tüm bunların yanında hastalığa neden olan durumun ortadan kaldırılması gerekiyor.
Okul çağında olan bir hastanın, okul arkadaşları ile ya da öğretmenleri ile yaşadığı bir sorun çocukta gece terörü hastalığının çıkmasına neden olabilir. Çocuğun sorunları tespit edilip ortadan kaldırılırsa eğer ataklar azalarak ortadan kaybolacaktır. Yetişkin hastalarda da aynı şekilde aile hayatında, sosyal çevresinde, özel hayatında ve iş hayatında birtakım sorunlar yaşayabilir. Böyle durumlarda psikolojik bir danışmandan yardım almak faydalı olacaktır. Hastanın yaşı fark etmeksizin uyku saatlerinin düzenli olması atakların azalmasına yardımcı olacaktır.