Doğumun gerçekleşmesi ile beraber emzirme mekanizması çalışmaya başlar ve vücudunuz bebeğinizi beslemeye hazırdır. Doğum gerçekleştikten sonra anne sütü yavaş yavaş salgılanmaya başlar. Bazı annelerde ise doğum gerçekleşmeden de sütü damla damla bile akmaya başlayabilir. Sonra zamanla ve daha da önemlisi bebeğinizi emzirdikçe sütünüz artacaktır. Bazı annelerde bu süt salgısı çok fazladır ve bu güçlü süt akışı emzirme sürecini etkileyebilir. Bu duruma hiperlaktasyon denir. Peki daha detaylı olarak hiperlaktasyon nedir? Sorusunun cevabını yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Hiperlaktasyon
Anne sütü doğumdan sonra az miktarda gelir ve genellikle birkaç hafta sonra daha fazla gelmeye başlar. Bu durumun bebeğin emme alışkanlığı ile zamanla düzelmesi beklenir. Bir süre sonra hala çok fazla anne sütü üretiliyorsa, hiperlaktasyon söz konusu olabilir. Annenin hormonal durumları, genetik yatkınlığı ve meme uçlarının sürekli uyarılması gibi fark nedenlere bağlı olarak hiperlaktasyon gelişebilir. Bir süre sonra bu durum hem anne hem de bebek için çekilmez hale gelebilir. Bu noktada aşırı süt üretimini önlemek için nasıl bir yol izleneceği çok önemlidir. Çünkü yanlış uygulama bebek beslenmesinde ciddi sorunlara neden olabilir.
Hiperlaktasyon Neden Olur?
Hiperlaktasyon sorununun altında pek çok etken yatar. Bu durum, emzirme sürecinde yapılan bazı uygulamalardan kaynaklı olabileceği gibi bazı durumlarda ise kalıtımsal ya da hormonal sebeplere bağlı olarak görülebilir. Anne sütünün fazla gelmesinin en bilinen nedenleri şu şekildedir;
- Süt artırmaya yarayan yardımcı takviyeleri gereğinden fazla kullanmak
- Anatomik yapı
- Çok fazla süt sağımı yapmak
- Hormon seviyesinde meydana gelen değişiklikler
- İlaç kullanımı
Hiperlaktasyonun Belirtileri
Hiperlaktasyon yaşayıp yaşamadığınızı anlamak için emzirme sırasında ya da diğer zamanlarda biraz gözlem yapmanız size bu konu hakkında fikir verecektir.
Annede Görülen Hiperlaktasyon Belirtileri
- Göğsün bazı bölgelerinde şişlik ve kızarıklık
- Süt kanallarının tıkanması ya da mastit
- Göğüslerde devamlı olarak hissedilen ağrı, sızı ve ağırlık hissi
- Bir göğüsten emzirirken öteki göğüsten süt sızması
Bebekte Görülen Hiperlaktasyon Belirtileri
- Bebeğin emmek istememesi ya da emzirme esnasında memeyi itmesi
- Emzirme esnasında bebeğin fazla ve basınçlı gelen süte karşı öksürme, boğulma ve hızlı yutkunma gibi problemler yaşaması
- Çok fazla anne sütü tükettiğinden dolayı gaz ve kolik sancıları, kusma ve reflü gibi sindirim sorunları yaşaması
- Emerken şapırdatması
- Sürekli laktoz ve su içeriği fazla olan ön sütü alıp yağ bakımından zengin olan son sütü tüketemediğinden dolayı gelişim yavaşlığı ve kilo kaybı yaşaması
Hiperlaktasyon Durumunda Ne Yapmak Gerekir?
Hiperlaktasyon durumu ile başa çıkmak için çeşitli yöntemler kullanabilirsiniz. Örneğin bebeğinizi kucağınızda üzerinde yatay bir şekilde emziriyorsanız, emzirme pozisyonunuzu daha dik bir pozisyona getirmenizi öneririz.
Bu sayede yerçekimi sütün akışını engellediği için fazla sütün dışarı akmasını engelleyebilirsiniz. Bebeğinizin ayaklarını ve vücudunu koltuk altlarınızın altında tutmak anlamına gelen futbol tutuşu tarzında kucaklama, emzirme sırasında kullanılabilecek emzirme pozisyonlarından biridir. Diğeri ise dik futbol tutuşu yöntemidir, bu pozisyonda bebeğinizi size bakacak şekilde tutmalısınız.
Hiperlaktasyon yaşanırken önerilen bir diğer emzirme pozisyonu ise yan yatarak emzirmedir. Bebeğinizi bu pozisyonda emzirirseniz, ememediği fazla süt ağzının kenarından dışarı akacağı için boğulma ihtimalini engeller. Pozisyonunuzu yastıklar ile desteklediğiniz hafif yatar pozisyonda fazla süt gelmesinin önüne geçebilirsiniz.
Bebeğinizi emzirdiğiniz zamanlarda iki parmağınızla göğüs ucunun etrafındaki kahverengi bölgeye yapacağınız “makaslama” hareketi sütün akışına engel olacaktır. Bu hareket normalde önerilen bir teknik olmamakla beraber yoğun süt akışı ile baş edemediğiniz zamanlarda ara sıra kullanabilirsiniz.
Eğer mastit, yani süt kanallarının tıkanması gibi bir probleminiz var ise, bu tıkanıklığı gidermek adına sütünüzü biraz sağabilirsiniz. Ancak bunun dışında sütünüzü çok fazla sağmamanız gerekiyor. Eğer göğüs pompanız elektrikli ise en düşük ayarda kullanmanız iyi olacaktır. Sağacağınız süt miktarını zamanla azaltabilirsiniz. Göğüslerinize soğuk kompres yapmakta süt akışını yavaşlatacaktır.
Bebeğinizi emzirmeye başlamadan önce göğüslerinizi bir miktar sağarsanız hem bebeğiniz rahat emer hem de bebeğinizin yağlı olan son sütü almasına yardımcı olabilirsiniz. Ancak sütünüzü sağarken çok fazla sağmamaya özen göstermeniz gerekiyor.
Bütün bunlara ek olarak eğer bebeğinizin kilosu, ayına göre iyi bir durumda ise hiperlaktasyonu yavaşlatmak adına blok emzirme yöntemini deneyebilirsiniz. Blok emzirme yönteminde, emzirme sıklığını 2-3 saatlik zaman dilimlerine ayırmalısınız. Bu 2-3 saatlik zaman aralıklarında bebeğinizi hep aynı göğüsten emzirmelisiniz. Örneğin; bebeğinizi saat 11:00-14:00 arasında sadece sağ göğsünüzden emzirirken, saat 14:00-17:00 arasında ise sadece sol göğsünüzden emzirmeniz gerekiyor. Bu yöntemi dilerseniz emzirme sayısı olarak da ayarlayabilirsiniz. Bebeğinizi 4-5 defa sağ göğsünüzden emzirdikten sonra 4-5 defa sol göğsünüzden olacak şekilde planlayabilirsiniz. Bu yöntem sayesinde her iki göğsünüzü de uyarmamış olacaksınız. Bu durumda süt üretiminizi yavaşlatacaktır.
Doktorunuzdan Onay Almadan Herhangi Bir Uygulama Yapmamalısınız
Süt üretiminizi dengelemek adına yapacağınız uygulamaları sadece doktorunuza danışıp onay aldıktan sonra yapmalısınız. Rutin doktor kontrollerinizde bebeğinizin genel sağlık durumu ve kilo artışı iyi bir düzeyde ise doktorunuzun onayını alarak sütünüzü dengelemek için bazı uygulamaları yapabilirsiniz. Hiperlaktasyon durumunda yapabileceğiniz iki şey vardır; süt miktarınızı bebeğinize yetecek bir biçimde dengelemeye çalışmak ve bebeğinizin hızlı süt akışı ile başa çıkmasına yardımcı olmak.
